Een dashcam op/in je fiets?

Inmiddels is het denk ik geen geheim meer dat ik graag per fiets naar mijn klanten ga, maar dat ik in principe ook van iedere rit van begin tot eind beelden vast leg is iets minder bekend: In mijn velomobielen vind je zonder uitzondering automatisch startende en stoppende dashcams.

Redenen hiervoor gelden niet alleen voor velonauten, maar ook voor berijders van een speed pedelec:

Soms is het leuk om mooie passages uit je ritten terug te kijken;
Gevaarlijke situaties op fietsroutes worden door overheden vaak later opgemerkt, met beelden is een melding beter te onderbouwen;
Bij vervelende situaties in het verkeer, of zelfs een aanrijding, is het makkelijker te achterhalen en/of bewijzen wat de toedracht was;
Bij duidelijk zichtbaar gemonteerde camera’s kan het zelfs bijdragen aan je veiligheid.

Mijn belangrijkste reden om een dashcam te kiezen in plaats van een actioncam zoals bijvoorbeeld de GoPro, is dat een ingebouwde dashcam gewoon aan sprint zodra het boordnet van je fiets onder spanning staat; een action cam moet je voor iedere rit bewust meenemen, monteren en aanzetten.

Een dashcam met korting?

Ja, dat kan gewoon! René van AllCam.nl was dusdanig enthousiast over onze velomobielen, dat hij speciaal voor ons een kortingscode aangelegd heeft waarmee we 10% korting krijgen op alle dashcams. Niet gratis, maar wel mooi meegenomen!

Je krijgt de korting door in de winkelwagen rechts onder de lijst de code VELO2021 in te voeren.

Hoe monteer ik een dashcam?

Dit kan je eigenlijk zo gek maken als je zelf wil. De meeste dashcams bedoeld voor op motorfietsen zijn ook behoorlijk geschikt voor montage op een speed pedelec of op/in een velomobiel. Deze sets kunnen onderverdeeld worden in twee categorieën:

Helmcamera’s: Deze bevestig je op je helm. Ze zien dus wat jij ziet, maar missen daardoor vaak ook wat je over het hoofd ziet.
Vast gemonteerde camera’s: Deze sets bestaan vaak uit één camera voor de voorkant en één voor achter. Je monteert ze op je voertuig.

Stap 2: Montage van de camera’s

De camera’s van een vast gemonteerde set zijn vrijwel zonder uitzondering voorzien van zelfklevende stickers, waardoor ze (na grondig ontvetten) direct op de gewenste plek gemonteerd kunnen worden. Het is aan te raden om – voor je definitief gaat plakken – te zorgen dat je fiets recht en bijvoorbeeld op een stoep staat. Daarnaast zorg je dan dat de camera aan staat en je kan zien wat er gefilmd wordt, zo kan je bepalen of de positie die je kiest correct is. De meeste camera’s zijn in het steuntje nog te roteren, dus een perfect rechte horizon kan je achteraf nog instellen (bij de inbouw in de QuattroVelo heb ik deze na afstellen nog gefixeerd met een druppel secondenlijm).

Stap 1: Wat is de ideale plek?

Handig om te weten hoe ze gemonteerd moeten worden, maar waar moeten ze eigenlijk zitten? Bij een velomobiel geef ik zelf de voorkeur aan montage in de neus en helemaal achterin de velo, dit werkt echter het best voor camera’s met een erg grote kijkhoek (omdat anders een deel van wat er opzij gebeurt wegvalt). Ook voor de montage bij de linker zijspiegel (zoals op mijn eerste Quest) of zelfs net voor de instapopening midden in het blikveld valt iets te zeggen; er komt dan echter wel een groot deel velomobiel in het beeld terecht – voor plezierbeelden misschien niet zo prettig.

Wees voorzichtig met montage dicht bij een (kop-)lamp: Bij regen worden de druppels dan onder de kijkhoek van de camera verlicht, wat bijvoorbeeld de leesbaarheid van kentekens niet ten goede komt.

Stap 3: Afmontage en aansluiten

Er zit nog meer in de doos, vermoedelijk het volgende:

Computermodule (met of zonder LCD-scherm);
Voedingsmodule;
Bekabeling;
GPS-module (soms);
Sneltoetsen (soms);

Voedingsmodule

Laten we beginnen bij de voedingsmodule: Misschien is deze nodig, maar misschien ook niet. Veel dashcams werken op 5 Volt, zoals standaard uit een USB-aansluiting komt; heeft jouw velomobiel of speed pedelec een USB-aansluiting, dan kan je die dus gebruiken om stroom naar de dashcam te leggen.

De voedingsmodule monteren is vaak wel de fraaiere oplossing; deze is erop gemaakt om ongeveer 12 of 24 Volt om te zetten in de spanning die de dashcam nodig heeft, en is daarmee vaak direct aan te sluiten op een moderne batterij (lithium polymeer of lithium ion met 3 of 4 cellen in serie, oftewel “3S” of “4S”). De minimale en maximale ingangsspanning zijn hierbij van belang en deze staat ongetwijfeld in de documentatie. Deze batterijen leveren als ze leeg zijn nog zo’n 3.0V per cel; een volle batterij levert tussen de 4.2 en 4.35V per cel. De uiterste spanningen voor een 3S batterij zijn dus 9.0V en 13.05V: Een 4S heeft een “range” van 12.0V tot 17.4V.

Als je de dashcam liever direct aansluit op het “boordnet” van een speed pedelec of velomobiel, houd er dan rekening mee dat de standaard voedingsmodule mogelijk niet voldoet; veel moderne velomobielen gebruiken Lupine accu’s van nominaal 7.2V (2S lithium ion), terwijl speed pedelecs vaak 48V of zelfs 72V aan boord hebben. Je hebt dan een step-down of step-up converter nodig; deze regelt binnen gespecificeerde grenzen een ingangsspanning terug naar de gewenste, instelbare uitgangsspanning (in mijn geval: 9.0 tot 13.05V naar 5V).

Computermodule

In tegenstelling tot veel dashcams voor in de auto, heeft vrijwel iedere motordashcam een losse module waar de beelden zowel opgeslagen als (in veel gevallen) bekeken kunnen worden. Dit omdat de camera vaak op een andere plaats zit dan waar de gebruiker kijkt; daarnaast zorgt dit ervoor dat de “computer” minder vochtbestendig hoeft te zijn dan de camera’s, aangezien deze op een relatief droge plek gemonteerd kunnen worden. Als je een set kiest waarbij de computer geen IP67/IP68 certificering heeft, monteer deze dan op een plek waar deze in ieder geval niet in direct contact kan komen met (regen-)water.

Ook de computer heeft vaak een kleefstrip en is dus relatief makkelijk te monteren. Belangrijk is het wel om hierbij over de locatie na te denken:

Voor het uitlezen van grote hoeveelheden beelden is het vaak handig om de MicroSD-kaart gewoon uit de dashcam te pakken. Deze moet vaak ingedrukt worden en veert dan terug, in sommige gevallen haak je een nagel achter het randje en kan je ‘m er gewoon uit pakken. De module moet dan echter wel op zo’n manier in de fiets zitten dat dit ook haalbare kaart is (dus niet helemaal in het voorste puntje van de neus van een Snoek of achterin naast de tilbeugel van een DF).
Op de computermodule zit vaak een knopje om de opname te starten of juist te stoppen. Tenzij je (zoals ik) gebruik maakt van de loopfunctie en de opname dus laat starten/stoppen zodra er stroom op de dashcam komt, wil je bij dat knopje kunnen. In sommige gevallen is losse module met sneltoetsen meegeleverd, die bijvoorbeeld op het stuur gemonteerd kan worden.

Bekabeling

Toch nog één puntje dat ook betrekking heeft op die computermodule: de standaard bekabeling bij een dashcam is berekend op de lengte van een motor. Op een speed pedelec komt dat prima uit, maar in een velomobiel is de afstand van voorin de neus tot het achterste puntje fors groter. Als het al past, dan ben je voor wat betreft de positie van de computermodule vaak beperkt tot ergens in het midden van de fiets.

Over de kabels valt verder niet zo heel veel te zeggen, behalve dat het de moeite is om deze goed weg te werken zodat je er geen last van hebt. De meeste velomobielfabrikanten verlijmen de standaard bekabeling met een kwalitatief goede lijm direct aan de body, ik geef hiervoor zelf de voorkeur aan om de 10cm een puntje zodat het bij een eventuele uitbouw ook nog enigszins los te trekken/snijden is. Als laatste doe ik vaak een stukje krimpkous om de connectors heen, dat verkleint de kans op storingen door vocht.

Stap 4: Rijden, opnemen, bewerken

Het rijden zal wel lukken, en ik ga er vanuit dat opnemen op zich ook wel gaat lukken. Video bewerken is echter niet eenvoudig. Ik wil hier niet te ver in gaan op hoe dat werkt, maar wil wel een paar tips achterlaten, met name qua software:

Het monteren van video is complex en vereist oefening. Bij de meeste gangbare besturingssystemen zijn basic programma’s voor zogeheten Non-Linear Editing meegeleverd; Voor je echter de portemonnee trekt, weet dat er goede gratis alternatieven zijn. Bijvoorbeeld LightWorks, ShotCut en DaVinci Resolve.
Om telemetrische gegevens zoals snelheid, cadans, hartslag, hellingshoek etcetera in de beelden te krijgen is DashWare een leuke tool, ik geloof dat er voor gebruikers van Garmin-apparatuur echter ook een meegeleverd programma is;
Voor het snel converteren van beelden van het ene naar het andere formaat gebruik ik HandBrake;
Voor het bekijken van videos gebruik ik meestal VLC Media Player;
Voor rechtenvrije achtergrondmuziek kan je onder andere terect bij Free Music Archive
Voordelige Micro-SD kaarten zijn te vinden via Tweakers.net. Ik heb me laten vertellen dat het belangrijk is hierbij te kiezen voor kaarten geschikt voor vaak overschrijven, bijvoorbeeld met een “Surveillance” of “Endurance”-label.

Welke camera is het best?

De duurste 😉 Flauwe grap, en zelfs die vlieger gaat eigenlijk niet op. Ze hebben allemaal hun voor- en nadelen. Hierbij mijn persoonlijke mening over een paar camera’s die ik gemonteerd/geprobeerd heb en/of waarvan ik beelden heb gezien:

MotoCam C6 HDR

Voordelige keuze, en voldoende om bij een aanrijding een goed beeld te kunnen geven van wat er mis ging. De beeldkwaliteit is beperkt, evenals de resolutie (720p). Als het donker wordt krijgt deze dashcam het moeilijk. De set accepteert maximaal 32 GB SD’s; in loopmode begint de set na zo’n 4 a 5 uur de eerste beelden van de rit weer te overschrijven (tenzij de save-knop ingeduwd is).

Motocam E6L

Nog steeds een voordelige keuze, maar doet het al heel wat beter bij slecht licht. Kentekens lezen is ‘s nachts vaak niet mogelijk. De voorste en achterste camera zijn verschillend in kijkhoek (140 – 120 graden) en resolutie (1080p en 720p), en waren bij mijn set niet zo heel goed op elkaar afgestemd. Wel ondersteunt deze set 128 GB SD-kaarten; meer dan 12 uur beelden op een kaartje houden is geen probleem.

Motocam P6F

Redelijk vergelijkbaar met de E6L; deze heeft (net als de C6 en in tegenstelling tot de E6L) echter wél een scherm, en 2 gelijke 1080p camera’s met een kijkhoek van 140 graden. De beelden zijn naar mijn indruk ook iets strakker dan die van de E6L, meer dan 10 uur opnemen op een kaart is mogelijk.

Motocam A2X

Koning van de kijkhoek: Zowel de voor- als achtercamera kijken 170 graden om zich heen. Geeft ‘s nachts goede beelden en dit is ook een erg lichte set. Verkrijgbaar met en zonder GPS.

Motocam E7

Koning van de nacht: de Starvis-sensor aan de voorzijde zorgt ervoor dat de prestaties bij weinig licht optimaal zijn. Wel heeft deze set achter een mindere camera (zoals de E6L).

Innovv K2

Een zware set, en ‘s nachts niet beter dan bijvoorbeeld de Motocam A2X, maar de camera’s van de Innovv blinken overdag echt uit; de beelden zijn rijk van kleur en gedetailleerd. Ondersteunt daarnaast 256gb microSD-kaarten. Fijne keuze voor randonneurs die graag films maken.

Innovv K5

Overtreffende trap van de K2: Een 4K dashcam, dat kan gewoon. De frontcamera kan o.a. opnemen in 4K 30fps en in 2K 60 fps. Ondersteunt daarnaast 512gb kaarten en is voorzien van een externe microfoon. Voor documentairemakers?

Last but not least

Houd er altijd rekening mee dat het opnemen van beelden op de openbare weg weliswaar toegestaan is, maar dat op het (openbaar) delen daarvan portretrecht en privacywetgeving van toepassing kan zijn.

Verder… succes!